LaTeX - jak i od czego zacząć? Instalacja w Debianie
: 29 września 2010, 04:28
Każdy komu przedstawimy wydruk dokumentu przygotowanego z pomocą LaTeX-a zauważy różnicę, w porównaniu z dokumentami przygotowanymi w ,,tradycyjnych'' pakietach biurowych. Jeżeli odważy się, na poświęcenie dosłownie chwili, na zaznajomienie się (przynajmniej z podstawowymi) z zasadami powstania takiego dokumentu, stwierdzi, dlaczego nie spróbował tego wcześniej. Przecież to jest takie proste.
Padnie zaraz pytanie, co z przenośnością dokumentów, skoro dużo osób używa Worda? Otóż nic i brak, moim zdaniem problemów. Podstawą dokumentu LaTeX-a jest zwykły plik tekstowy, który do odczytania nie wymaga specjalistycznych i skomplikowanych narzędzi. Wystarczy do tego najprostszy edytor tekstu. To jest plik źródłowy naszego dokumentu, który możemy ,,dowolnie'' aktualizować, zmieniać itp. Na podstawie tego pliku tekstowego możemy wygenerować dokument wyjściowy, którego układ jest niezmienny, niezależnie od platformy sprzętowej i systemowej. Mówiąc krótko, wygląda na ekranach wszystkich monitorów tak samo jak u autora - podobnie po wydrukowaniu. Jak wielokrotnie możemy się o tym przekonać, inne narzędzia (edytory) nie gwarantują nam tego. Co więcej, nie można do nich nawet porównywać LaTeX-a (TeX-a), który umożliwia skład wysokiej jakości dokumentu wyjściowego, przeznaczonego do wydruku i prezentacji w formie elektronicznej. Po więcej takich szczegółów odsyłam np. do Wikipedii - hasła: LaTeX, Tex.
Zadaniem autora, tworzonego dokumentu w LaTeX-u, jest skupienie się na treści i strukturze logicznej, resztą zajmuje się środowisko LaTeX-a.
Instalacja LaTeX-a
LaTeX jest to rozwinięcie TeX-a, w postaci zbioru makr pogrupowanych w odpowiednie klasy, ułatwiające tworzenie dokumentów na podstawie gotowych szablonów. Najprościej jest korzystać z dobrodziejstw LaTeX-a na komputerze z zainstalowanym Linuksem (Debianem). Mając sprawny (aktualny) i skonfigurowany system np. według opisu dostępnego na forum, możemy przystąpić do instalacji oprogramowania niezbędnego do pracy z LaTeX-em. Proponuję zainstalować kompletne środowisko do obsługi języka polskiego i angielskiego aby mieć dostęp do dokumentacji. W miarę poznawania i oswajania LaTeX-a, będziemy sobie mogli zostawić tylko niezbędny zestaw oprogramowania.
Polecenie:
wyświetli nam długą listę dostępnych pakietów do instalacji. Możemy wynik polecenia przekierować do pliku tekstowego.
Plik spis_latex poddajemy analizie. Przeglądamy i usuwamy ze spisu pakiety, których nie potrzebujemy. Zapisujemy zmiany w pliku spis_latex.
Generujemy drugi plik, na podstawie wprowadzonych zmian, który posłuży nam do instalacji pakietów.
Zanim przystąpimy do ostatecznej instalacji, proponuję wykonać symulację. Symulację możemy wykonać na koncie zwykłego użytkownika, poleceniem:
Wynik zapisujemy w pliku symulacja. Przeglądamy plik i nanosimy ewentualne zmiany w pliku instaluj_latex.
Jeżeli w pliku symulacja pojawią się jakieś pakiety (programy), które są przewidywane do instalacji (w zależnościach), a których nie chcemy instalować (przykładowo na komputerze domowym, w przypadku wersji testowej Debiana, pojawia się dość często instalacja np. serwera apache lub elementów jakiegoś środowiska językowego, o którego istnieniu nie mieliśmy nawet pojęcia) to wtedy, kopiujemy nazwy takich pakietów na koniec listy przewidzianej do instalacji, znajdującej się w pliku instaluj_latex. Na końcu nazwy pakietu, którego nie przewidujemy do instalacji umieszczamy znak minus.
Przykładowe oznaczenie plików, których nie chcemy w naszym systemie.
Zanim ostatecznie przystąpimy do instalacji dobrze jest przeprowadzić ponownie symulację instalacji, aby można było porównać skuteczność wprowadzonych zmian. Wyniki kolejnych symulacji zapisujemy dodając np. kolejny numerek do nazwy pliku symulacja.
Kiedy mamy wybrany zestaw instalacyjny pakietów, logujemy się na konto root i wydajemy polecenie:
Pamiętamy o wcześniejszej aktualizacji systemu według opisu dostępnego na forum.
Instalacja zajmie trochę czasu, zależnie od szybkości posiadanego łącza.
Po instalacji, wynik polecenia:
Powinien się prezentować tak lub podobnie:
Powyższy zestaw jest wybrany z dużym zapasem. Jednak, jeżeli myślimy o zapoznaniu się z możliwościami i pragniemy aby wszystko działało poprawnie, dobrze jest taki zestaw posiadać. Przeglądając powyższą listę, prawie każdy dostrzeże od razu, kilka edytorów. Czy programy związane z KDE lub Gnome. Nie musimy ich wszystkich instalować. Przedstawiając taki, a nie inny zestaw, chciałem ukazać bogactwo dostępnych możliwości.
Po instalacji, proponuję odwiedzić katalogi:
Najlepiej, zrobić sobie do nich jakieś skróty np. na pulpicie, czy w innym ulubionym miejscu. Będziemy dość często tam zaglądać aby przejrzeć jakiś opis pomocy, przynajmniej na początku lub przy bardziej skomplikowanych zadaniach do rozwiązania.
Bardzo interesująco przedstawia się zawartość katalogu:
Jest to Wirtualna Akademia Katedry TeX-ologii Stosowanej, zbiór nieocenionych porad dla każdego użytkownika TeX-a i LaTeX-a.
Polecam:
Dobrym rozwiązaniem, jest wydrukowanie (najlepszego, chyba, i ogólnie dostępnego) podręcznika LaTeX-a:
Lub pobranie go np. z internetu: http://piotrkosoft.net/pub/mirrors/CTAN ... hort2e.pdf
Pierwsze doświadczenia z LaTeX-em - edytory
Źródłowe dokumenty LaTeX-a możemy tworzyć w dowolnym edytorze. Jednak na początku najlepiej jest wybrać, jeden z dedykowanych:
[INDENT]Kile
LaTeXila
TeXmaker
TeXworks[/INDENT]
Nie zapominajmy o edytorach vim i emacs. I najważniejsze, dla tych co nie zamierzają się zagłębiać w kod poleceń LaTeX-a, stworzono LyX-a, który pozwala na pracę typu WYSIWYG (ang. What You See Is What You Get co znaczy dosłownie To Co Widzisz Jest Tym Co Otrzymasz). LyX jest bardzo dobrym rozwiązaniem pozwalającym na przesiadkę z edytorów zawartych w pakietach biurowych.
To na razie tyle odnośnie uzyskania samego środowiska LaTeX-a. Po szczegóły zapraszam do wspomnianych podręczników. Nie chcę obecnie dalej ich powielać. Jeżeli znajdę czas, napiszę jakieś rozwinięcie powyższego tekstu. W razie konkretnych problemów zapraszam do założenia tematu na forum http://debian.linux.pl/.
Padnie zaraz pytanie, co z przenośnością dokumentów, skoro dużo osób używa Worda? Otóż nic i brak, moim zdaniem problemów. Podstawą dokumentu LaTeX-a jest zwykły plik tekstowy, który do odczytania nie wymaga specjalistycznych i skomplikowanych narzędzi. Wystarczy do tego najprostszy edytor tekstu. To jest plik źródłowy naszego dokumentu, który możemy ,,dowolnie'' aktualizować, zmieniać itp. Na podstawie tego pliku tekstowego możemy wygenerować dokument wyjściowy, którego układ jest niezmienny, niezależnie od platformy sprzętowej i systemowej. Mówiąc krótko, wygląda na ekranach wszystkich monitorów tak samo jak u autora - podobnie po wydrukowaniu. Jak wielokrotnie możemy się o tym przekonać, inne narzędzia (edytory) nie gwarantują nam tego. Co więcej, nie można do nich nawet porównywać LaTeX-a (TeX-a), który umożliwia skład wysokiej jakości dokumentu wyjściowego, przeznaczonego do wydruku i prezentacji w formie elektronicznej. Po więcej takich szczegółów odsyłam np. do Wikipedii - hasła: LaTeX, Tex.
Zadaniem autora, tworzonego dokumentu w LaTeX-u, jest skupienie się na treści i strukturze logicznej, resztą zajmuje się środowisko LaTeX-a.
Instalacja LaTeX-a
LaTeX jest to rozwinięcie TeX-a, w postaci zbioru makr pogrupowanych w odpowiednie klasy, ułatwiające tworzenie dokumentów na podstawie gotowych szablonów. Najprościej jest korzystać z dobrodziejstw LaTeX-a na komputerze z zainstalowanym Linuksem (Debianem). Mając sprawny (aktualny) i skonfigurowany system np. według opisu dostępnego na forum, możemy przystąpić do instalacji oprogramowania niezbędnego do pracy z LaTeX-em. Proponuję zainstalować kompletne środowisko do obsługi języka polskiego i angielskiego aby mieć dostęp do dokumentacji. W miarę poznawania i oswajania LaTeX-a, będziemy sobie mogli zostawić tylko niezbędny zestaw oprogramowania.
Polecenie:
Kod: Zaznacz cały
apt-cache search latexKod: Zaznacz cały
apt-cache search latex>spis_latexGenerujemy drugi plik, na podstawie wprowadzonych zmian, który posłuży nam do instalacji pakietów.
Kod: Zaznacz cały
cat spis_latex | awk '{print $2}' | tr '\n' ' ' > instaluj_latexKod: Zaznacz cały
apt-get install $(cat instal_latex) -s > symulacja
Jeżeli w pliku symulacja pojawią się jakieś pakiety (programy), które są przewidywane do instalacji (w zależnościach), a których nie chcemy instalować (przykładowo na komputerze domowym, w przypadku wersji testowej Debiana, pojawia się dość często instalacja np. serwera apache lub elementów jakiegoś środowiska językowego, o którego istnieniu nie mieliśmy nawet pojęcia) to wtedy, kopiujemy nazwy takich pakietów na koniec listy przewidzianej do instalacji, znajdującej się w pliku instaluj_latex. Na końcu nazwy pakietu, którego nie przewidujemy do instalacji umieszczamy znak minus.
Przykładowe oznaczenie plików, których nie chcemy w naszym systemie.
Kod: Zaznacz cały
abntex alqalam asymptote auctex
...
texlive-lang-arabic- apache2-mpm-prefork- apache2-utils- apache2.2-bin- apache2.2-common- avahi-daemon- bind9-host-Kiedy mamy wybrany zestaw instalacyjny pakietów, logujemy się na konto root i wydajemy polecenie:
Kod: Zaznacz cały
apt-get install $(cat instal_latex) -u
Instalacja zajmie trochę czasu, zależnie od szybkości posiadanego łącza.
Po instalacji, wynik polecenia:
Kod: Zaznacz cały
dpkg -l | grep tex > tex_spisKod: Zaznacz cały
ii abntex 0.9~beta2-3.1 LaTeX class for writing documents in ABNT standard
ii auctex 11.85-1 integrated document editing environment for TeX etc.
ii biblatex 0.9a-1 Bibliographies for LaTeX
ii bibtex2html 1.95-1 filters BibTeX files and translates them to HTML
ii catdvi 0.14-11+b1 DVI to plain text translator
ii console-common 0.7.85 basic infrastructure for text console configuration
ii context 2009.11.26-2 powerful TeX format
ii csv2latex 0.18-2 a CSV to LaTeX file converter
ii cweb-latex 1.1.1-15 LaTeX support for CWEB
ii dblatex 0.3-1 Produces DVI, PostScript, PDF documents from DocBook sources
ii elinks 0.12~pre5-2 advanced text-mode WWW browser
ii elinks-data 0.12~pre5-2 advanced text-mode WWW browser - data files
ii fig2ps 1.5-1 Converts xfig files into ps, eps or pdf files using LaTeX for processing text
ii foiltex 2.1.4a-7 a collection of LaTeX files for making foils and slides
ii fragmaster 1.3-1 use of psfrag constructs with pdflatex
ii gettext 0.18.1.1-3 GNU Internationalization utilities
ii gettext-base 0.18.1.1-3 GNU Internationalization utilities for the base system
ii glosstex 0.4.dfsg.1-3 prepare glossaries and lists of acronyms
ii gnuhtml2latex 0.4-1 A Perl script that converts html files to latex
ii groff-base 1.20.1-10 GNU troff text-formatting system (base system components)
ii hevea 1.10-12 translates from LaTeX to HTML, info, or text
ii html2text 1.3.2a-15 advanced HTML to text converter
ii kbibtex 0.2.3.90-1 BibTeX editor for KDE
ii latex-beamer 3.07-2 LaTeX class to produce presentations
ii latex-make 2.1.13-1 easy compiling of complex (and simple) LaTeX documents
ii latex-mk 2.0-2 tool for managing LaTeX projects
ii latex-xcolor 2.11-1 Easy driver-independent TeX class for color
ii latex-xft-fonts 1.6.7-1 TrueType versions of some TeX fonts -- transitional package
ii latex2html 2008-debian1-5 LaTeX to HTML translator
ii latex2rtf 1.9.19-4.1 Converts documents from LaTeX to RTF format
ii latex2rtf-doc 1.9.19-4.1 Converts documents from LaTeX to RTF - documentation
ii latexdiff 0.5-2 utility to mark up significant differences between LaTeX files
ii latexdraw 2.0.8+1-1 vector drawing program for LaTeX using PSTricks
ii latexila 0.2.0-2 LaTeX editor designed for the GNOME desktop
ii latexila-data 0.2.0-2 LaTeXila editor -- arch-independent files
ii latexmk 1:4.13a-1 Perl script for running LaTeX the correct number of times
ii latexml 0.7.0-1 LaTeX to XML Converter
ii leafpad 0.8.17-3 GTK+ based simple text editor
ii libalgorithm-merge-perl 0.08-2 Perl module for three-way merge of textual data
ii libclucene0ldbl 0.9.21b-2+b1 library for full-featured text search engine (runtime)
ii libdjvulibre-text 3.5.23-3 Linguistic support files for libdjvulibre
ii libhtml-format-perl 2.04-2 format HTML syntax trees into text, PostScript or RTF
ii libhtml-parser-perl 3.66-1 collection of modules that parse HTML text documents
ii libktexteditor4 4:4.4.5-1 the KTextEditor interfaces for the KDE Platform
ii liblocale-gettext-perl 1.05-6 Using libc functions for internationalization in Perl
ii liblucene2-java 2.9.2+ds1-1 Full-text search engine library for Java(TM)
ii libm17n-0 1.6.1-1 a multilingual text processing library - runtime
ii libnewt0.52 0.52.11-1 Not Erik's Windowing Toolkit - text mode windowing with slang
ii libpango1.0-0 1.28.1-1 Layout and rendering of internationalized text
ii libtext-charwidth-perl 0.04-6 get display widths of characters on the terminal
ii libtext-format-perl 0.52-21 Perl module for formatting (text) paragraphs
ii libtext-iconv-perl 1.7-2 converts between character sets in Perl
ii libtext-wrapi18n-perl 0.06-7 internationalized substitute of Text::Wrap
ii libwps-0.1-1 0.1.2-1 Works text file format import filter library (shared library)
ii libwriter2latex-java 1.0-12 OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- library
ii libwriter2latex-java-doc 1.0-12 OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- javadoc
ii linuxdoc-tools-latex 0.9.66 LaTeX/PS/PDF output facility of LinuxDoc-Tools
ii luatex 0.60.2-1 next generation TeX engine
ii m-tx 0.60d-1 A simple music-from-text language for use with PMX/MusiXTeX
ii m17n-contrib 1.1.11-1 a multilingual text processing library - contributed database
ii m17n-db 1.6.1-2 a multilingual text processing library - database
ii mawk 1.3.3-15 a pattern scanning and text processing language
ii musixtex 1:0.114-4 Typeset music scores with TeX
ii nano 2.2.4-1 small, friendly text editor inspired by Pico
ii openoffice.org-writer2latex 1.0-12 Writer/Calc to LaTeX converter extension for OpenOffice.org
ii po-debconf 1.0.16 tool for managing templates file translations with gettext
ii preview-latex-style 11.85-1 extraction of elements from LaTeX documents as graphics
ii pstotext 1.9-5 Extract text from PostScript and PDF files
ii ptex-base 1:2.5-2 basic ASCII pTeX library files
ii ptex-bin 3.1.11+0.04b-0.1 The ASCII pTeX binary files
ii rcs-latex 3.1-3 LaTeX macro package for handling RCS keywords
ii revtex 3.1-13 LaTeX documentstyle from the American Physical Society (obsolete)
ii src2tex 2.12h-8 A converter from source program files to TeX format files
ii tex-common 2.08 common infrastructure for building and installing TeX
ii tex-gyre 2.004.1-2 scalable PostScript and OpenType fonts based on URW Fonts
ii tex4ht 20090611-1.1 LaTeX and TeX for Hypertext (HTML) - executables
ii tex4ht-common 20090611-1.1 LaTeX and TeX for Hypertext (HTML) - support files
ii texi2html 1.82-1 Convert Texinfo files to HTML
ii texify 1.20 Beautify source code for use with LaTeX
ii texinfo 4.13a.dfsg.1-5 Documentation system for on-line information and printed output
ii texlive 2009-10 TeX Live: A decent selection of the TeX Live packages
ii texlive-base 2009-10 TeX Live: Essential programs and files
ii texlive-bibtex-extra 2009-9 TeX Live: Extra BibTeX styles
ii texlive-binaries 2009-7 Binaries for TeX Live
ii texlive-common 2009-10 TeX Live: Base component
ii texlive-doc-base 2009-2 TeX Live: TeX Live documentation
ii texlive-doc-en 2009-2 TeX Live: English documentation
ii texlive-doc-pl 2009-2 TeX Live: Polish documentation
ii texlive-extra-utils 2009-9 TeX Live: TeX auxiliary programs
ii texlive-font-utils 2009-9 TeX Live: TeX and Outline font utilities
ii texlive-fonts-extra 2009-9 TeX Live: Extra fonts
ii texlive-fonts-extra-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-fonts-extra
ii texlive-fonts-recommended 2009-10 TeX Live: Recommended fonts
ii texlive-fonts-recommended-doc 2009-10 TeX Live: Documentation files for texlive-fonts-recommended
ii texlive-formats-extra 2009-9 TeX Live: Extra formats
ii texlive-games 2009-9 TeX Live: Games typesetting
ii texlive-generic-extra 2009-9 TeX Live: Extra generic packages
ii texlive-generic-recommended 2009-10 TeX Live: Recommended generic packages
ii texlive-humanities 2009-9 TeX Live: Humanities packages
ii texlive-humanities-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-humanities
ii texlive-lang-polish 2009-3 TeX Live: Polish
ii texlive-latex-base 2009-10 TeX Live: Basic LaTeX packages
ii texlive-latex-base-doc 2009-10 TeX Live: Documentation files for texlive-latex-base
ii texlive-latex-extra 2009-9 TeX Live: LaTeX supplementary packages
ii texlive-latex-extra-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-latex-extra
ii texlive-latex-recommended 2009-10 TeX Live: LaTeX recommended packages
ii texlive-latex-recommended-doc 2009-10 TeX Live: Documentation files for texlive-latex-recommended
ii texlive-latex3 2009-9 TeX Live: LaTeX3 packages
ii texlive-luatex 2009-10 TeX Live: LuaTeX packages
ii texlive-math-extra 2009-9 TeX Live: Advanced math typesetting
ii texlive-metapost 2009-10 TeX Live: MetaPost (and Metafont) drawing packages
ii texlive-metapost-doc 2009-10 TeX Live: Documentation files for texlive-metapost
ii texlive-music 2009-9 TeX Live: Music typesetting
ii texlive-pictures 2009-10 TeX Live: Graphics packages and programs
ii texlive-pictures-doc 2009-10 TeX Live: Documentation files for texlive-pictures
ii texlive-plain-extra 2009-9 TeX Live: Plain TeX supplementary packages
ii texlive-pstricks 2009-9 TeX Live: PSTricks packages
ii texlive-pstricks-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-pstricks
ii texlive-publishers 2009-9 TeX Live: Support for publishers, theses, standards, conferences, etc.
ii texlive-publishers-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-publishers
ii texlive-science 2009-9 TeX Live: Typesetting for natural and computer sciences
ii texlive-science-doc 2009-9 TeX Live: Documentation files for texlive-science
ii texlive-xetex 2009-10 TeX Live: XeTeX packages
ii texmacs-extra-fonts 0.2 extra fonts for the mathematical text editor TeXmacs
ii texmaker 1.9.9-2 cross-platform LaTeX editor
ii texmaker-data 1.9.9-2 Texmaker LaTeX editor -- arch-independent files
ii texpower 0.2-7 Macros for creating professional presentations with LaTeX
ii texpower-examples 0.2-7 TeXpower examples
ii texpower-manual 0.2-7 manual for the TeXpower macro bundle
ii texworks 0.2.3-2 An environment for authoring TeX (LaTeX, ConTeXt, etc) documents
ii udo 6.4.1-1 universal document - text processing utility
ii untex 1:1.2-2 remove LaTeX commands from input
ii vim-latexsuite 20100129-2 view, edit and compile LaTeX documents from within Vim
ii whizzytex 1.3.1-4 a WYSIWYG emacs environment for LaTeX
ii writer2latex 1.0-12 OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter
ii writer2latex-manual 1.0-12 OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- manual
ii xemacs21 21.4.22-3.1 highly customizable text editor
ii xemacs21-bin 21.4.22-3.1 highly customizable text editor -- support binaries
ii xemacs21-mule 21.4.22-3.1 highly customizable text editor -- Mule binary
ii xemacs21-support 21.4.22-3.1 highly customizable text editor -- architecture independent support files
ii xmltex 1.9.debian.1-2 TeX package for processing XML files
ii yatex 1.74+dfsg1-1 Yet Another TeX mode for Emacs
Po instalacji, proponuję odwiedzić katalogi:
Kod: Zaznacz cały
/usr/share/doc/texlive-doc/latex/
/usr/share/doc/texlive-doc-pl/
/usr/share/doc/texlive-doc
Bardzo interesująco przedstawia się zawartość katalogu:
Kod: Zaznacz cały
/usr/share/doc/texlive-doc-pl/generic/tex-virtual-academy-pl/
Polecam:
Kod: Zaznacz cały
/usr/share/doc/texlive-doc-pl/generic/tex-virtual-academy-pl/latex2e/macro/macro_t.html
Kod: Zaznacz cały
/usr/share/doc/texlive-doc-pl/latex/lshort-polish/lshort2e.pdf
Pierwsze doświadczenia z LaTeX-em - edytory
Źródłowe dokumenty LaTeX-a możemy tworzyć w dowolnym edytorze. Jednak na początku najlepiej jest wybrać, jeden z dedykowanych:
[INDENT]Kile
LaTeXila
TeXmaker
TeXworks[/INDENT]
Nie zapominajmy o edytorach vim i emacs. I najważniejsze, dla tych co nie zamierzają się zagłębiać w kod poleceń LaTeX-a, stworzono LyX-a, który pozwala na pracę typu WYSIWYG (ang. What You See Is What You Get co znaczy dosłownie To Co Widzisz Jest Tym Co Otrzymasz). LyX jest bardzo dobrym rozwiązaniem pozwalającym na przesiadkę z edytorów zawartych w pakietach biurowych.
To na razie tyle odnośnie uzyskania samego środowiska LaTeX-a. Po szczegóły zapraszam do wspomnianych podręczników. Nie chcę obecnie dalej ich powielać. Jeżeli znajdę czas, napiszę jakieś rozwinięcie powyższego tekstu. W razie konkretnych problemów zapraszam do założenia tematu na forum http://debian.linux.pl/.