LaTeX - jak i od czego zacz

Archiwalne, stare wpisy FAQ i HowTo Użytkowników
fnmirk
Senior Member
Posty: 8273
Rejestracja: 03 grudnia 2007, 06:37

LaTeX - jak i od czego zacząć? Instalacja w Debianie

Post autor: fnmirk »

Każdy komu przedstawimy wydruk dokumentu przygotowanego z pomocą LaTeX-a zauważy różnicę, w porównaniu z dokumentami przygotowanymi w ,,tradycyjnych'' pakietach biurowych. Jeżeli odważy się, na poświęcenie dosłownie chwili, na zaznajomienie się (przynajmniej z podstawowymi) z zasadami powstania takiego dokumentu, stwierdzi, dlaczego nie spróbował tego wcześniej. Przecież to jest takie proste.

Padnie zaraz pytanie, co z przenośnością dokumentów, skoro dużo osób używa Worda? Otóż nic i brak, moim zdaniem problemów. Podstawą dokumentu LaTeX-a jest zwykły plik tekstowy, który do odczytania nie wymaga specjalistycznych i skomplikowanych narzędzi. Wystarczy do tego najprostszy edytor tekstu. To jest plik źródłowy naszego dokumentu, który możemy ,,dowolnie'' aktualizować, zmieniać itp. Na podstawie tego pliku tekstowego możemy wygenerować dokument wyjściowy, którego układ jest niezmienny, niezależnie od platformy sprzętowej i systemowej. Mówiąc krótko, wygląda na ekranach wszystkich monitorów tak samo jak u autora - podobnie po wydrukowaniu. Jak wielokrotnie możemy się o tym przekonać, inne narzędzia (edytory) nie gwarantują nam tego. Co więcej, nie można do nich nawet porównywać LaTeX-a (TeX-a), który umożliwia skład wysokiej jakości dokumentu wyjściowego, przeznaczonego do wydruku i prezentacji w formie elektronicznej. Po więcej takich szczegółów odsyłam np. do Wikipedii - hasła: LaTeX, Tex.
Zadaniem autora, tworzonego dokumentu w LaTeX-u, jest skupienie się na treści i strukturze logicznej, resztą zajmuje się środowisko LaTeX-a.

Instalacja LaTeX-a

LaTeX jest to rozwinięcie TeX-a, w postaci zbioru makr pogrupowanych w odpowiednie klasy, ułatwiające tworzenie dokumentów na podstawie gotowych szablonów. Najprościej jest korzystać z dobrodziejstw LaTeX-a na komputerze z zainstalowanym Linuksem (Debianem). Mając sprawny (aktualny) i skonfigurowany system np. według opisu dostępnego na forum, możemy przystąpić do instalacji oprogramowania niezbędnego do pracy z LaTeX-em. Proponuję zainstalować kompletne środowisko do obsługi języka polskiego i angielskiego aby mieć dostęp do dokumentacji. W miarę poznawania i oswajania LaTeX-a, będziemy sobie mogli zostawić tylko niezbędny zestaw oprogramowania.

Polecenie:

Kod: Zaznacz cały

apt-cache search latex
wyświetli nam długą listę dostępnych pakietów do instalacji. Możemy wynik polecenia przekierować do pliku tekstowego.

Kod: Zaznacz cały

apt-cache search latex>spis_latex
Plik spis_latex poddajemy analizie. Przeglądamy i usuwamy ze spisu pakiety, których nie potrzebujemy. Zapisujemy zmiany w pliku spis_latex.

Generujemy drugi plik, na podstawie wprowadzonych zmian, który posłuży nam do instalacji pakietów.

Kod: Zaznacz cały

cat spis_latex | awk '{print $2}' | tr '\n' ' ' > instaluj_latex
Zanim przystąpimy do ostatecznej instalacji, proponuję wykonać symulację. Symulację możemy wykonać na koncie zwykłego użytkownika, poleceniem:

Kod: Zaznacz cały

apt-get install $(cat instal_latex) -s > symulacja
Wynik zapisujemy w pliku symulacja. Przeglądamy plik i nanosimy ewentualne zmiany w pliku instaluj_latex.
Jeżeli w pliku symulacja pojawią się jakieś pakiety (programy), które są przewidywane do instalacji (w zależnościach), a których nie chcemy instalować (przykładowo na komputerze domowym, w przypadku wersji testowej Debiana, pojawia się dość często instalacja np. serwera apache lub elementów jakiegoś środowiska językowego, o którego istnieniu nie mieliśmy nawet pojęcia) to wtedy, kopiujemy nazwy takich pakietów na koniec listy przewidzianej do instalacji, znajdującej się w pliku instaluj_latex. Na końcu nazwy pakietu, którego nie przewidujemy do instalacji umieszczamy znak minus.
Przykładowe oznaczenie plików, których nie chcemy w naszym systemie.

Kod: Zaznacz cały

abntex alqalam asymptote auctex
...
texlive-lang-arabic- apache2-mpm-prefork- apache2-utils- apache2.2-bin- apache2.2-common- avahi-daemon- bind9-host-
Zanim ostatecznie przystąpimy do instalacji dobrze jest przeprowadzić ponownie symulację instalacji, aby można było porównać skuteczność wprowadzonych zmian. Wyniki kolejnych symulacji zapisujemy dodając np. kolejny numerek do nazwy pliku symulacja.

Kiedy mamy wybrany zestaw instalacyjny pakietów, logujemy się na konto root i wydajemy polecenie:

Kod: Zaznacz cały

apt-get install $(cat instal_latex) -u
Pamiętamy o wcześniejszej aktualizacji systemu według opisu dostępnego na forum.

Instalacja zajmie trochę czasu, zależnie od szybkości posiadanego łącza.

Po instalacji, wynik polecenia:

Kod: Zaznacz cały

dpkg -l | grep tex > tex_spis
Powinien się prezentować tak lub podobnie:

Kod: Zaznacz cały

ii  abntex                               0.9~beta2-3.1                   LaTeX class for writing documents in ABNT standard

ii  auctex                               11.85-1                         integrated document editing environment for TeX etc.

ii  biblatex                             0.9a-1                          Bibliographies for LaTeX

ii  bibtex2html                          1.95-1                          filters BibTeX files and translates them to HTML

ii  catdvi                               0.14-11+b1                      DVI to plain text translator

ii  console-common                       0.7.85                          basic infrastructure for text console configuration

ii  context                              2009.11.26-2                    powerful TeX format

ii  csv2latex                            0.18-2                          a CSV to LaTeX file converter

ii  cweb-latex                           1.1.1-15                        LaTeX support for CWEB

ii  dblatex                              0.3-1                           Produces DVI, PostScript, PDF documents from DocBook sources

ii  elinks                               0.12~pre5-2                     advanced text-mode WWW browser

ii  elinks-data                          0.12~pre5-2                     advanced text-mode WWW browser - data files

ii  fig2ps                               1.5-1                           Converts xfig files into ps, eps or pdf files using LaTeX for processing text

ii  foiltex                              2.1.4a-7                        a collection of LaTeX files for making foils and slides

ii  fragmaster                           1.3-1                           use of psfrag constructs with pdflatex

ii  gettext                              0.18.1.1-3                      GNU Internationalization utilities

ii  gettext-base                         0.18.1.1-3                      GNU Internationalization utilities for the base system

ii  glosstex                             0.4.dfsg.1-3                    prepare glossaries and lists of acronyms

ii  gnuhtml2latex                        0.4-1                           A Perl script that converts html files to latex

ii  groff-base                           1.20.1-10                       GNU troff text-formatting system (base system components)

ii  hevea                                1.10-12                         translates from LaTeX to HTML, info, or text

ii  html2text                            1.3.2a-15                       advanced HTML to text converter

ii  kbibtex                              0.2.3.90-1                      BibTeX editor for KDE

ii  latex-beamer                         3.07-2                          LaTeX class to produce presentations

ii  latex-make                           2.1.13-1                        easy compiling of complex (and simple) LaTeX documents

ii  latex-mk                             2.0-2                           tool for managing LaTeX projects

ii  latex-xcolor                         2.11-1                          Easy driver-independent TeX class for color

ii  latex-xft-fonts                      1.6.7-1                         TrueType versions of some TeX fonts -- transitional package

ii  latex2html                           2008-debian1-5                  LaTeX to HTML translator

ii  latex2rtf                            1.9.19-4.1                      Converts documents from LaTeX to RTF format

ii  latex2rtf-doc                        1.9.19-4.1                      Converts documents from LaTeX to RTF - documentation

ii  latexdiff                            0.5-2                           utility to mark up significant differences between LaTeX files

ii  latexdraw                            2.0.8+1-1                       vector drawing program for LaTeX using PSTricks

ii  latexila                             0.2.0-2                         LaTeX editor designed for the GNOME desktop

ii  latexila-data                        0.2.0-2                         LaTeXila editor -- arch-independent files

ii  latexmk                              1:4.13a-1                       Perl script for running LaTeX the correct number of times

ii  latexml                              0.7.0-1                         LaTeX to XML Converter

ii  leafpad                              0.8.17-3                        GTK+ based simple text editor

ii  libalgorithm-merge-perl              0.08-2                          Perl module for three-way merge of textual data

ii  libclucene0ldbl                      0.9.21b-2+b1                    library for full-featured text search engine (runtime)

ii  libdjvulibre-text                    3.5.23-3                        Linguistic support files for libdjvulibre

ii  libhtml-format-perl                  2.04-2                          format HTML syntax trees into text, PostScript or RTF

ii  libhtml-parser-perl                  3.66-1                          collection of modules that parse HTML text documents

ii  libktexteditor4                      4:4.4.5-1                       the KTextEditor interfaces for the KDE Platform

ii  liblocale-gettext-perl               1.05-6                          Using libc functions for internationalization in Perl

ii  liblucene2-java                      2.9.2+ds1-1                     Full-text search engine library for Java(TM)

ii  libm17n-0                            1.6.1-1                         a multilingual text processing library - runtime

ii  libnewt0.52                          0.52.11-1                       Not Erik's Windowing Toolkit - text mode windowing with slang

ii  libpango1.0-0                        1.28.1-1                        Layout and rendering of internationalized text

ii  libtext-charwidth-perl               0.04-6                          get display widths of characters on the terminal

ii  libtext-format-perl                  0.52-21                         Perl module for formatting (text) paragraphs

ii  libtext-iconv-perl                   1.7-2                           converts between character sets in Perl

ii  libtext-wrapi18n-perl                0.06-7                          internationalized substitute of Text::Wrap

ii  libwps-0.1-1                         0.1.2-1                         Works text file format import filter library (shared library)

ii  libwriter2latex-java                 1.0-12                          OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- library

ii  libwriter2latex-java-doc             1.0-12                          OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- javadoc

ii  linuxdoc-tools-latex                 0.9.66                          LaTeX/PS/PDF output facility of LinuxDoc-Tools

ii  luatex                               0.60.2-1                        next generation TeX engine

ii  m-tx                                 0.60d-1                         A simple music-from-text language for use with PMX/MusiXTeX

ii  m17n-contrib                         1.1.11-1                        a multilingual text processing library - contributed database

ii  m17n-db                              1.6.1-2                         a multilingual text processing library - database

ii  mawk                                 1.3.3-15                        a pattern scanning and text processing language

ii  musixtex                             1:0.114-4                       Typeset music scores with TeX

ii  nano                                 2.2.4-1                         small, friendly text editor inspired by Pico

ii  openoffice.org-writer2latex          1.0-12                          Writer/Calc to LaTeX converter extension for OpenOffice.org

ii  po-debconf                           1.0.16                          tool for managing templates file translations with gettext

ii  preview-latex-style                  11.85-1                         extraction of elements from LaTeX documents as graphics

ii  pstotext                             1.9-5                           Extract text from PostScript and PDF files

ii  ptex-base                            1:2.5-2                         basic ASCII pTeX library files

ii  ptex-bin                             3.1.11+0.04b-0.1                The ASCII pTeX binary files

ii  rcs-latex                            3.1-3                           LaTeX macro package for handling RCS keywords

ii  revtex                               3.1-13                          LaTeX documentstyle from the American Physical Society (obsolete)

ii  src2tex                              2.12h-8                         A converter from source program files to TeX format files

ii  tex-common                           2.08                            common infrastructure for building and installing TeX

ii  tex-gyre                             2.004.1-2                       scalable PostScript and OpenType fonts based on URW Fonts

ii  tex4ht                               20090611-1.1                    LaTeX and TeX for Hypertext (HTML) - executables

ii  tex4ht-common                        20090611-1.1                    LaTeX and TeX for Hypertext (HTML) - support files

ii  texi2html                            1.82-1                          Convert Texinfo files to HTML

ii  texify                               1.20                            Beautify source code for use with LaTeX

ii  texinfo                              4.13a.dfsg.1-5                  Documentation system for on-line information and printed output

ii  texlive                              2009-10                         TeX Live: A decent selection of the TeX Live packages

ii  texlive-base                         2009-10                         TeX Live: Essential programs and files

ii  texlive-bibtex-extra                 2009-9                          TeX Live: Extra BibTeX styles

ii  texlive-binaries                     2009-7                          Binaries for TeX Live

ii  texlive-common                       2009-10                         TeX Live: Base component

ii  texlive-doc-base                     2009-2                          TeX Live: TeX Live documentation

ii  texlive-doc-en                       2009-2                          TeX Live: English documentation

ii  texlive-doc-pl                       2009-2                          TeX Live: Polish documentation

ii  texlive-extra-utils                  2009-9                          TeX Live: TeX auxiliary programs

ii  texlive-font-utils                   2009-9                          TeX Live: TeX and Outline font utilities

ii  texlive-fonts-extra                  2009-9                          TeX Live: Extra fonts

ii  texlive-fonts-extra-doc              2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-fonts-extra

ii  texlive-fonts-recommended            2009-10                         TeX Live: Recommended fonts

ii  texlive-fonts-recommended-doc        2009-10                         TeX Live: Documentation files for texlive-fonts-recommended

ii  texlive-formats-extra                2009-9                          TeX Live: Extra formats

ii  texlive-games                        2009-9                          TeX Live: Games typesetting

ii  texlive-generic-extra                2009-9                          TeX Live: Extra generic packages

ii  texlive-generic-recommended          2009-10                         TeX Live: Recommended generic packages

ii  texlive-humanities                   2009-9                          TeX Live: Humanities packages

ii  texlive-humanities-doc               2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-humanities

ii  texlive-lang-polish                  2009-3                          TeX Live: Polish

ii  texlive-latex-base                   2009-10                         TeX Live: Basic LaTeX packages

ii  texlive-latex-base-doc               2009-10                         TeX Live: Documentation files for texlive-latex-base

ii  texlive-latex-extra                  2009-9                          TeX Live: LaTeX supplementary packages

ii  texlive-latex-extra-doc              2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-latex-extra

ii  texlive-latex-recommended            2009-10                         TeX Live: LaTeX recommended packages

ii  texlive-latex-recommended-doc        2009-10                         TeX Live: Documentation files for texlive-latex-recommended

ii  texlive-latex3                       2009-9                          TeX Live: LaTeX3 packages

ii  texlive-luatex                       2009-10                         TeX Live: LuaTeX packages

ii  texlive-math-extra                   2009-9                          TeX Live: Advanced math typesetting

ii  texlive-metapost                     2009-10                         TeX Live: MetaPost (and Metafont) drawing packages

ii  texlive-metapost-doc                 2009-10                         TeX Live: Documentation files for texlive-metapost

ii  texlive-music                        2009-9                          TeX Live: Music typesetting

ii  texlive-pictures                     2009-10                         TeX Live: Graphics packages and programs

ii  texlive-pictures-doc                 2009-10                         TeX Live: Documentation files for texlive-pictures

ii  texlive-plain-extra                  2009-9                          TeX Live: Plain TeX supplementary packages

ii  texlive-pstricks                     2009-9                          TeX Live: PSTricks packages

ii  texlive-pstricks-doc                 2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-pstricks

ii  texlive-publishers                   2009-9                          TeX Live: Support for publishers, theses, standards, conferences, etc.

ii  texlive-publishers-doc               2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-publishers

ii  texlive-science                      2009-9                          TeX Live: Typesetting for natural and computer sciences

ii  texlive-science-doc                  2009-9                          TeX Live: Documentation files for texlive-science

ii  texlive-xetex                        2009-10                         TeX Live: XeTeX packages

ii  texmacs-extra-fonts                  0.2                             extra fonts for the mathematical text editor TeXmacs

ii  texmaker                             1.9.9-2                         cross-platform LaTeX editor

ii  texmaker-data                        1.9.9-2                         Texmaker LaTeX editor -- arch-independent files

ii  texpower                             0.2-7                           Macros for creating professional presentations with LaTeX

ii  texpower-examples                    0.2-7                           TeXpower examples

ii  texpower-manual                      0.2-7                           manual for the TeXpower macro bundle

ii  texworks                             0.2.3-2                         An environment for authoring TeX (LaTeX, ConTeXt, etc) documents

ii  udo                                  6.4.1-1                         universal document - text processing utility

ii  untex                                1:1.2-2                         remove LaTeX commands from input

ii  vim-latexsuite                       20100129-2                      view, edit and compile LaTeX documents from within Vim

ii  whizzytex                            1.3.1-4                         a WYSIWYG emacs environment for LaTeX

ii  writer2latex                         1.0-12                          OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter

ii  writer2latex-manual                  1.0-12                          OpenOffice.org Writer/Calc to LaTeX/XHTML converter -- manual

ii  xemacs21                             21.4.22-3.1                     highly customizable text editor

ii  xemacs21-bin                         21.4.22-3.1                     highly customizable text editor -- support binaries

ii  xemacs21-mule                        21.4.22-3.1                     highly customizable text editor -- Mule binary

ii  xemacs21-support                     21.4.22-3.1                     highly customizable text editor -- architecture independent support files

ii  xmltex                               1.9.debian.1-2                  TeX package for processing XML files

ii  yatex                                1.74+dfsg1-1                    Yet Another TeX mode for Emacs

Powyższy zestaw jest wybrany z dużym zapasem. Jednak, jeżeli myślimy o zapoznaniu się z możliwościami i pragniemy aby wszystko działało poprawnie, dobrze jest taki zestaw posiadać. Przeglądając powyższą listę, prawie każdy dostrzeże od razu, kilka edytorów. Czy programy związane z KDE lub Gnome. Nie musimy ich wszystkich instalować. Przedstawiając taki, a nie inny zestaw, chciałem ukazać bogactwo dostępnych możliwości.

Po instalacji, proponuję odwiedzić katalogi:

Kod: Zaznacz cały

/usr/share/doc/texlive-doc/latex/
/usr/share/doc/texlive-doc-pl/
/usr/share/doc/texlive-doc
Najlepiej, zrobić sobie do nich jakieś skróty np. na pulpicie, czy w innym ulubionym miejscu. Będziemy dość często tam zaglądać aby przejrzeć jakiś opis pomocy, przynajmniej na początku lub przy bardziej skomplikowanych zadaniach do rozwiązania.

Bardzo interesująco przedstawia się zawartość katalogu:

Kod: Zaznacz cały

/usr/share/doc/texlive-doc-pl/generic/tex-virtual-academy-pl/
Jest to Wirtualna Akademia Katedry TeX-ologii Stosowanej, zbiór nieocenionych porad dla każdego użytkownika TeX-a i LaTeX-a.
Polecam:

Kod: Zaznacz cały

/usr/share/doc/texlive-doc-pl/generic/tex-virtual-academy-pl/latex2e/macro/macro_t.html
Dobrym rozwiązaniem, jest wydrukowanie (najlepszego, chyba, i ogólnie dostępnego) podręcznika LaTeX-a:

Kod: Zaznacz cały

/usr/share/doc/texlive-doc-pl/latex/lshort-polish/lshort2e.pdf
Lub pobranie go np. z internetu: http://piotrkosoft.net/pub/mirrors/CTAN ... hort2e.pdf

Pierwsze doświadczenia z LaTeX-em - edytory

Źródłowe dokumenty LaTeX-a możemy tworzyć w dowolnym edytorze. Jednak na początku najlepiej jest wybrać, jeden z dedykowanych:
[INDENT]Kile
LaTeXila
TeXmaker
TeXworks[/INDENT]
Nie zapominajmy o edytorach vim i emacs. I najważniejsze, dla tych co nie zamierzają się zagłębiać w kod poleceń LaTeX-a, stworzono LyX-a, który pozwala na pracę typu WYSIWYG (ang. What You See Is What You Get co znaczy dosłownie To Co Widzisz Jest Tym Co Otrzymasz). LyX jest bardzo dobrym rozwiązaniem pozwalającym na przesiadkę z edytorów zawartych w pakietach biurowych.

To na razie tyle odnośnie uzyskania samego środowiska LaTeX-a. Po szczegóły zapraszam do wspomnianych podręczników. Nie chcę obecnie dalej ich powielać. Jeżeli znajdę czas, napiszę jakieś rozwinięcie powyższego tekstu. W razie konkretnych problemów zapraszam do założenia tematu na forum http://debian.linux.pl/.
Zablokowany